İsveçrədə təhsil

İsveçrə uzunmüddətli təhsil ənənəsi, innovativ tədqiqat mühiti və çoxdilli muhitilə beynəlxalq tələbələrin marağını cəlb edən ölkədir. Dünyaca məşhur universitetləri və yüksək təhsil standartları ilə İsveçrə elm, mühəndislik, maliyyə və s. sahələrdə keyfiyyətli təhsil istəyənlər üçün ideal seçimdir.

İsveçrədə təhsilin üstünlükləri təkcə akademik mükəmməlliklə məhdudlaşmır. Bu ölkə beynəlxalq tələbə icmasına ev sahibliyi edir ki, bu səbəbdən tələbələr müxtəlif mədəniyyətlərdən olan insanlarla tanış olmaqla qolobal imkanlar əldə edirlər.

İsveçrənin ən məşhur universitetləri

(Mənbə: https://www.timeshighereducation.com/student/best-universities/best-universities-switzerland)

İsveçrədə təhsil ixtisasları

Mühəndislik və texnologiya: İsveçrənin innovasiya sahəsində olan üstünlüyü mühəndislik sahələrində dünya standartlarını müəyyən edir. Burada tələbələr avtomatlaşdırmadan süni intellektə qədər geniş spektrli qabaqcıl texnologiyalara hakim olacaqları təhsili almaq imkanı əldə edirlər.

Kompüter elmləri və informasiya texnologiyaları: Rəqəmsal dövrün tələbi olan bütün texnoloji sahələr , İsveçrədəki universitetlər də yüksək səviyyədə tədris olunur.

Biznes və idarəetmə: Qlobal iqtisadiyyatın mərkəzi olan İsveçrə biznes dünyasına daxil olmaq istəyən tələbələr üçün nəzəri və praktiki baza təklif etməklə onları məzun olduqdan sonra işə atılmalarını asanlaşdırır.

İqtisadiyyat: Tələbələr İsveçrədə iqtisadi nəzəriyyələr və təcrübələr, eləcə də qlobal maliyyə bazarlarının mürəkkəbliklərini başa düşmək üzrə hər tərəfli dərs alırlar.

Biologiya və əczaçılıq: İsveçrə dünyada biotexnologiya və əczaçılıq tədqiqatları ilə tanınan ölkələrdir və nüfuz təhsildən də yan keçmir.

Fizika və kimya: İsveçrə tələbələrə fizika və kimya üzrə dünya səviyyəli perspektiv təklif edir.

Səhiyyə elmləri və tibb: Qabaqcıl tibbi təhsili və səhiyyə xidmətləri ilə İsveçrə tələbələrə sağlamlıq elmləri sahəsində müasir və keyfiyyətli təhsil imkanları verir.

Beynəlxalq münasibətlər və politologiya: Siyasi və diplomatik oyunu qlobal səviyyədə formalaşdıran bir ölkə kimi İsveçrə beynəlxalq münasibətlərdə nəzəriyyə və praktikanı birləşdirən təhsil təklif edir.

Hüquq: Beynəlxalq hüquq və ticarət hüququ İsveçrənin hüquq təhsilində güclü tərəfləridir.

İncəsənət və humanitar elmlər: İncəsənət tarixi, ədəbiyyat və fəlsəfə kimi sahələr də zəngin mədəni irsinə görə İsveçrə tələbələr arasında maraq doğurur.

İsveçrədə bakalavr təhsili

İsveçrədə bakalavr tədris pilləsi adətən 3-4 il davam edir, lakin tələbənin seçdiyi sahədən və universitetdən aslı olaraq bu müddət dəyişə də bilər.

•   Üçillik bakalavr proqramları

İsveçrə universitetlərinin əksəriyyətində incəsənət və elmlər fakültələri kimi bəzi sahələrdə bakalavr proqramları 3 il davam edir. Bu sahələrdə 3 il müddətində təhsil müddətində Avropa Ali Təhsil Məkanının (Bolonya Prosesi) tələblərinə uyğun olaraq 180 AKTS (Avropa Kredit Transferi və Yığım Sistemi) kreditlərinin tamamlanmasını tələb edilir.

•   Dördillik bakalavr proqramları

Mühəndislik, memarlıq və ya bəzi tətbiqi elmlər kimi daha çox texniki və ya ixtisaslaşmış sahələrdə dərslər 4 il davam edir və tələbədən bu müddət ərzində 240 AKTS krediti toplaması tələb olunur.

İsveçrədə bakalavr tədris pilləsi üçün lazım olan sənədlər

Doldurulmuş ərizə forması: Hər bir universitetin qəbul üçün ərizə forması olur ki, müraciət etmək istədiyiniz universitetin saytından həmin ərizəni əldə edib doldurmalısınız.  

Attestat: Orta məktəbi bitirməyinizin təsdiqi olan attestat

Attestatın transkripti: Orta məktəbdə alınan qiymətlərin əks olunduğu rəsmi sənəd.

Motivasiya məktubu: Müvafiq proqramı seçməyinizin səbəblərini və təhsil məqsədlərini aydın şəkildə yazdığınız sənəd.

Referans: Akademik qabiliyyətləriniz və şəxsi keyfiyyətləriniz haqqında məlumat verən tərəfindən yazılan məktubdur. Referansları hər kəs yaza bilməz, akademik yaxud da iş fəaliyyətə rəhbərlik edən şəxs yazmalıdır.  

Dil biliyi sertifikatı: İsveçrədə əksər proqramların tədris dili alman, fransız, italyan və ya ingilis dilidir. Proqramın hansı dildə olmasından aslı olaraq həmin dilin sertifikatına sahib olmalısınız. Bura TOEFL, IELTS, DELF, DALF, Goethe-Zertifikat kimi sertifikatlar daxildir.

Tərcümeyi-hal və ya CV: Təhsil, iş təcrübəsi, könüllü fəaliyyətlər, bacarıq və hobbi kimi məlumatları ehtiva edən sənəd.

Şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti: Vəsiqənin noterial qaydada təsdiqlənmiş rəsmi surəti

Müraciət haqqı: İsveçrənin bəzi universitetlər var ki, onlara müraciət etmək üçün müəyyən miqdarda ödəniş tələb olunur. ETH Zurich, University of St. Gallen və s. universitətlərdə keçərli olan bu qaydaya görə ödəniş etdiyiniz qəbz də sənədlərin arasında olmalıdır.

Portfolio: İncəsənət, dizayn və ya memarlıq kimi istisaslara müraciət zamanı tələbənin əl işlərindən nümunələri özündə əks etdirən portfolio tələb oluna bilər.

Viza üçün müraciət sənədləri: Beynəlxalq tələbələr qəbul edildikdən sonra tələbə vizası üçün müraciət etməlidirlər.

(Mənbə:  https://www.mastersportal.com/articles/1622/how-to-apply-to-an-international-university-in-switzerland-in-2023.html)

İsveçrənin ən məşhur bakalavr proqramları

(Mənbə: https://www.bachelorstudies.com/bachelor/switzerland)

İsveçrəyə attestatla qəbul edən universitetlər: EU Business School

EU Business School Geneva 1973-cü ildə əsası qoyulmuş beynəlxalq səviyyədə tanınan və yüksək reytinqli biznes məktəbidir. Bu universitet beynəlxalq tələbələrin attestatla qəbul olub keyfiyyətli təhsil almaq imkanı verir.

EU Business School Geneva-a qəbul üçün lazım olanlar:

•       Attestat
•       Attestar transkripti
•       Dil bilgidi sertifikatı
•       Motivasiya məktubu
•       Referans

EU Business School Geneva bakalavr proqramları:

(Mənbə: https://geneva.euruni.edu/en/geneva/index.html)

İsveçrədə magistratura təhsili

İsveçrədə magistr proqramlarının müddəti ixtisas və universitetə ​​görə dəyişir, lakin adətən 1 ildən 2 ilə qədər davam edir. Magistr proqramlarının əksəriyyəti tam ştat əsasında tədris olunur və proqramlar ümumilikdə 60-120 AKTS krediti arasında dəyişir.

Magistraturada təhsil almaq istəyən tələbələr üçün İsveçrə xüsusilə elm, texnologiya, mühəndislik, biznes və maliyyə kimi sahələrdə hərtərəfli və dərin təhsil imkanları təklif edir. Dərslər isə nəzəri əsasların tədqiqatına yönəlmiş olur.

Proqramlar adətən ingilis dilində təklif olunur, lakin İsveçrədə alman, fransız və italyan dillərində millətlər çox olduğu üçün bu dillərdə də tədris verən magistr proqramları var.  

İsveçrədə magistraturaya qəbul üçün lazım olan sənədlər:

• Ərizə formanızın çap edilmiş və imzalanmış surəti
• Şəxsiyyət vəsiqəsinin notarial təsdiqlənmiş surəti
• 3×4 şəkil
• Bakalavr diplomu
• Bakalavr diplomunun transkripti
• Proqramın dilindən aslı olaraq bu sertifikatlardan biri:

Alman dili üçün: DSH, TestDaF, OSD, telc və s

Fransız üçün: DELF və ya DALF

İngilis dili üçün: IELTS, TOEFL, PTE Academic

• CV
• Ərizə haqqını ödədiyiniz qəbz
• Motivasiya məktubu

İsveçrədə magistratura proqramları

(Mənbə: https://www.educations.com/masters-degrees/switzerland)

İsveçrədə doktorantura təhsili

İsveçrədə doktorantura proqramlarının müddəti universitet və proqramdan asılı olaraq dəyişir, lakin ümumilikdə 3-6 arası davam edir. Məsələn, ETH Zurich-də PhD proqramı orta hesabla 4 ildən çox davam edir və 6 ilədək çəkir.

İsveçrə Biznes Araşdırmaları Məktəbində isə  PhD proqramının müddəti 3 ildir və bu müddət daha qısa da ola bilər. 

Cenevrədəki Graduate inistitutunda doktorantura proqramları nəzəri və metodik kursların keçilməsi, dissertasiyanın hazırlanması və müdafiəsi daxil olmaqla 4 il müddətində olur. 

(qeyd: burda hər 3 universitetin rəsmi saytına backlink verərəm)

İsveçrədə doktoranturaya qəbul üçün sənədlər:

Magistratura: Doktoranturada oxumaq istədiyiniz sahəyə uyğun magistr dərəcəsi olmalıdır. Əgər magistrla uyğun olmayan, fərqli sahəyə sənəd versəniz əlavə kurs oxumağınız və ya imtahan verməyiniz tələb oluna bilər.

Tədqiqat təklifi: Doktorluq dissertasiyaları üçün ətraflı tədqiqat təklifi. Butəklifə doktorantura zamanı öyrəniləcək mövzu və tədqiqatın metodologiyası daxil edilməlidir.

Referans məktubları: Adətən üç istinad məktubu tələb olunur və bu məktublar namizədin akademik və tədqiqat qabiliyyətlərini qiymətləndirmiş fakültə üzvləri və ya ekspertlər tərəfindən yazılmalıdır.

Dil biliyi: Proqramın olunduğu dildə (əsasən ingilis, bəzən fransız, alman və ya italyan) kifayət qədər dil biliyinə malik olmalıdır. Dil biliyi adətən TOEFL və ya IELTS kimi standart dil testləri ilə təsdiqlənir.

Akademik məsləhətçi: Doktorluq dissertasiyalarını idarə edəcək akademik məsləhətçi tapmalı və bu məsləhətçi sizin təklifini dəstəkləməlidir.

İsveçrənin müxtəlif universitetlərində bu tələblər bir qədər fərqli ola bilər, ona görə də müraciət etməzdən əvvəl müvafiq universitetin PhD proqramı haqqında ətraflı məlumat əldə etmək vacibdir. Müraciət prosesi və qəbul tələbləri haqqında daha çox məlumat əldə etmək üçün EPFL və ETH Zürich kimi qurumların vebsaytlarına baş çəkməyi faydalı hesab edə bilərsiniz.

(Mənbə: https://www.epfl.ch/en/)

İsveçrədə doktorantura proqramları:

• Qabaqcıl istehsal
• Şəhərin memarlığı və elmləri
• Biotexnologiya və biomühəndislik
• Hesablama və kəmiyyət biologiyası
• Mülki və ətraf mühit mühəndisliyi
• Kimya və kimya mühəndisliyi
• Rəqəmsal humanitar elmlər
• Elektrik Mühəndisliyi
• Enerji
• Maliyyə
• Kompüter və kommunikasiya elmləri
• Mexanika
• Texnologiyanın idarə edilməsi
• Materialşünaslıq və mühəndislik
• Molekulyar həyat elmləri
• Nevrologiya
• Fotonika
• Fizika
• Robototexnika, idarəetmə və intellektual sistemlər
• Elmləri öyrənmək
• Riyaziyyat

(Mənbə: https://www.epfl.ch/education/phd/edmt-management-of-technology/ )

İsveçrədə yay məktəbləri

• Geneva Universiteti
• ETH Sürix
• EPFL və ETH Sürix Birgə Proqramları
• İsveçrə Biznes və İdarəetmə Məktəbi Cenevrə
• Brillantmont məktəbi Lozanna
• Università della Svizzera italiana
• St Gallen Universiteti
• Sürix Universiteti

İsveçrədə təhsil haqları

İsveçrədə təhsil almaq üçün təhsil haqqında öncə dil bilgisi imtahanı və bəzi univetsitetlərin qəbul rüsumu ödəməyə ödəniş edirsiniz. IELTS, GRE, TOEFL və GMAT kimi dil və qəbul imtahanları imtahandan asılı olaraq 308 avrodan 407 avroya qədər ola bilər. Müraciət prosesi, həmçinin hər bir universitet ərizəsi üçünsə təxminən €104-dən €208-ə qədər olan ödənişləri tələb edilir.  Universitetlərin təhsil haqları isə proqramdan və təhsil pilləsindən aslı olaraq dəyişsə də, ümumilikdə belədir:

• Texnologiya bakalavrı (B.Tech): €11,000 ilə €16,500 arasında dəyişir.
• Biznesin idarə edilməsi üzrə bakalavr (BBA): Təhsil haqqı 28,600 avrodan 38,500 avroya qədərdir.
• Biznesin idarə edilməsi üzrə magistr dərəcəsi (MBA: Təhsil haqqı 22.000 avrodan 66.000 avroya qədərdir.
• Elm üzrə magistr dərəcəsi (MS): Təhsil haqqı 26,884 avrodan 76,186 avroya qədərdir.
• Tibb: Təhsil haqqı 22.000 avrodan 38.500 avroya qədərdir.
• Hüquq üzrə bakalavr və magistr: Təhsil haqqı 2860 avrodan 16500 avroya qədərdir.

İsveçrənin ən yaxşı universitetlərində isə təhsil haqqı belədir:

• ETH Sürix: € 1,658
• Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL): 1,474 avro
• Sürix Universiteti: € 1,638-ə yaxın
• Bazel Universiteti: € 1,765
• Bern Universiteti: € 1,764
• Geneva Universiteti: € 934
• Lozanna Universiteti: € 3,850
• USI Università della Svizzera italiana: € 4,153
• St. Gallen Universiteti: € 2,491
• Fribourg Universiteti: € 1,671

Təhsil haqları universitetdə olan proqramdan, təhsil müddətindən, tədris dilindən və bu kimi amillərdən aslı olaraq dəyişə də bilər.

(Mənbə: https://getgis.org/blog/cost-of-study-in-switzerland )

İsveçrədə tələbələr üçün yaşam xərcləri

İsveçrədə beynəlxalq tələbələr üçün yaşayış xərcləri təhsil almaq istəyənlər ən çox maraqlandıran mövzulardandır. Xərclər tələbənin həyat tərzindən və zəruri ehtiyaclarından aslı olaraq dəyişsə də, ortalama yaşam xərcləri belədir?

•   Yataqxana və kirayə evlər üçün

İsveçrədə beynəlxalq tələbələr çox vaxt yataqxanalarda qalmağı və ya kirayə mənzilləri seçirlər. Yataqxanalarda yerləşmə orta hesabla ayda 450-800 dollar aralığında olur.

Əgər tək, kiçik studiya mənzildə yaşamaq istəsəniz, aylıq 700 dollar, bir otaqlı mənzil üçün isə 1200 dollar xərciniz çıxacaq.

Bu qiymətlər evin yerləşdiyi yerdən, ölçüsündən və şəraitindən aslı olaraq dəyişir.

•   Market alış-verişi

İsveçrədəkı marketlərdə qida və ərzaq məhsulları üçün orta aylıq tələbə büdcəsi 400-550 ABŞ dolları olmalıdır.

•   Nəqliyyat

Nəqliyyat xərcləri yerləşdiyiniz yerdən və nəqliyyatdan istifadə etmə tezliyin asılı olaraq dəyişir, lakin buna ortalama 55 dollar büdcə sərf edilir.

İsveçrənin əsas metropoliten ərazilərindən kənarda yerləşən şəhərlərdə yaşayış xərcləri, məsələn, Sürix, Cenevrə və ya Bazel kimi şəhərlərdən daha aşağıdır.

(Mənbə:https://www.mastersportal.com/articles/1831/tuition-fees-and-living-costs-in-switzerland.html )

İsveçrədə tələbələr və məzunlar üçün iş imkanları

İsveçrə dünyada ən yüksək səviyyəli təhsil müəssisələri ilə tanınır və tələbələrə zəngin, keyfiyyətli təhsil almaq imkanı verir. Ölkənin təhsil sistemi təkcə akademik biliklərə deyil, həm də praktiki bacarıqlara və sənaye təcrübəsinə önəm verdiyinə  görə də İsveçrədə təhsil alan tələbələr məzun olduqdan sonra asanlıqla əmək bazarına keçid edə bilərlər.

İsveçrənin iqtisadi sabitliyi və qlobal biznes dünyasındakı əhəmiyyəti onu tələbələr və məzunlar üçün xüsusilə iş imkanları baxımından cəlbedici edir. Ölkə maliyyə, əczaçılıq, texnologiya, turizm və beynəlxalq təşkilatlar kimi müxtəlif sektorlarda güclü nüfuza malikdir. Bu da tələbə və məzunları geniş kariyera imkanları ilə təmin edir.

Universitetlərin təhsil sərgiləri, kariyera mərkəzləri də tələbələrinə iş axtarma prosesində dəstək olurlar.

İsveçrədə tələbə vizası

İsveçrədə tələbələr iki növ vizaya müraciət edə bilərlər:

1.   C vizası. İsveçrədə qısa müddətə qalmaq istəyənlər, yəni yay məktəbləri, seminarlar, təlimlərə gedən tələbələrin müraciət etdiyi vizadır və müddəti 3 aya qədər, yəni 90 gündür.
2.   D vizası. İsveçrədə təhsil almaq və ya işləmək istəyənlər üçün uzunmüddətli vizadır. Bakalavr, magistratura və doktorantura tələbələri D vizasına müraciət etməlidirlər. Qeyd edək ki, beynəlxalq tələbələrə uzadılma imkanı ilə bir il müddətinə Şengen vizası da verilir.

İsveçrəyə viza müraciəti üçün hansı sənədlər lazımdır?

• Etibarlı olan xarici pasport
• Şəxsiyyət vəsiqəsi
• Doldurulmuş və imzalanmış uzunmüddətli viza, yəni D vizası ərizə forması
• İsveçrə universitetindən qəbul olduğunuzu təsdiq edən qəbul məktubu və ya hər hansısa sənəd
• Təhsiliniz müddətində sizi təmin edəcək məbləğ qədər pulun bank hesabınızda olduğunu göstərən bank çıxarışı
• 3×4 pasport şəkli
• Motivasiya məktubu
• Təqaüd qazanmısızsa, onu sübut edən sənəd
• Universitet ödənişlərinin ödənilməsinin sübut edən sənəd və ya qəbz surəti, ya da özü
• Tərcümeyi-halınız (CV)
• Təhsilinizi bitirdikdən sonra nə edəcəyinizlə bağlı yazılı açıqlama

Vizanın gecikə bilmə amilini nəzərə alaraq, İsveçrə universitetlərindən qəbulla bağlı məlumat aldığınız an viza üçün müraciət etməyiniz lazımdır. Tədris ili başlamağına 3 ay qalmış artıq vizaya müraciət olunmalıdır.

(Mənbə: https://www.educations.com/study-guides/europe/study-in-switzerland/student-visa-4280 )

Avropada Təhsillə Əlaqəli Xəbərlər